De opkomst van Pseudomonas aeruginosa: Het onderzoeken van de bedreiging voor de gezondheidszorg

Geschiedenis

Pseudomonas-bacteriën werden eind 19e en begin 20e eeuw voor het eerst beschreven. De Duitse botanist Walter Migula gaf het geslacht in 1894 zijn officiële naam. Sindsdien zijn binnen het geslacht talloze soorten geïdentificeerd en beschreven. P. aeruginosa is een van de meest uitgebreid onderzochte en klinisch relevante soorten, vanwege zijn ziekteverwekkend vermogen en belangrijke rol bij zorginfecties (HAI’s, healthcare-associated infections).

Besmettingsstatistieken

Wereldwijd nemen de aantallen infecties met P. aeruginosa in het algemeen toe. Dit komt deels door de toenemende prevalentie van risicofactoren voor besmettingen met P. aeruginosa, zoals een vergrijzende populatie, een toename van de chronische ziektelast, een toename van het gebruik van medische apparatuur en een toename van het aantal personen met een verzwakt immuunsysteem.

In het ziekenhuis opgelopen infecties

Pseudomonas-infecties vormen een serieus risico in zorginstellingen, waar de bacteriën zich kunnen verspreiden via besmette medische apparatuur, andere apparaten, oppervlakken en waterbronnen. Patiënten die intensieve verzorging nodig hebben en degenen die invasieve medische behandelingen ondergaan lopen verhoogd risico.

Neonatale intensive-care-units (NICU’s) en afdelingen voor hemato-oncologie, beenmergtransplantaties of brandwonden zijn voorbeelden van omgevingen waar patiënten intensieve verzorging krijgen en kwetsbaar zijn voor pseudomonas-infecties.

Pasgeborenen, met name vroeggeboren baby’s of kinderen met een laag geboortegewicht, hebben een onderontwikkeld immuunsysteem en een kwetsbare huid, waardoor ze vatbaar zijn voor infecties. Patiënten met brandwonden hebben een verhoogd risico op wondinfecties door pseudomonas omdat hun huid beschadigd is en brandwonden een gunstige omgeving bieden voor bacteriegroei.

Ook mensen met taaislijmziekte (CF, cystic fibrosis) zijn extra gevoelig voor pseudomonas-infecties, vooral in de luchtwegen. CF-patiënten hebben dik, plakkerig slijm in hun luchtwegen, wat een ideale omgeving biedt voor de groei en het voortbestaan van bacteriën.

De behandeling van pseudomonas-infecties bestaat doorgaans uit een antimicrobiële behandeling, hoewel de keuze voor antibiotica soms beperkt is door inherente resistentie van de bacterie tegen veel antibiotica. In ernstige gevallen kunnen extra zorg en gerichte behandelingen nodig zijn om complicaties tegen te gaan en verdere verspreiding van de infectie te voorkomen. Een snelle diagnose en de juiste behandeling zijn cruciaal voor verbetering van de prognose van patiënten met pseudomonas-infecties.

Overdrachtsroutes voor infecties

Pseudomonas-bacteriën, met name P. aeruginosa, kunnen via verschillende routes worden overgedragen op bepaalde groepen kwetsbare personen.

Aanpak van pseudomonas

Hoewel de aanpak van legionella vaak wordt beschouwd als iets dat vooral beheerders en onderhoudspersoneel aangaat, wordt pseudomonas beschouwd als een kwestie die iedereen aangaat. Dit komt door de omgeving waarin pseudomonas voorkomt en de vele mogelijke transmissieroutes waardoor patiënten kunnen worden besmet.

Preventieve maatregelen zoals goede handhygiëne, infectiebestrijding, onderhoud van watersystemen en antimicrobieel beheer zijn essentieel voor het verminderen van het risico op infecties met pseudomonas, in met name de gezondheidszorg.

Tijdige herkenning, behandeling en bestrijding van infecties zijn cruciaal voor verbetering van de prognoses, vooral van kwetsbare populaties. De gevolgen van een besmetting variëren, afhankelijk van de plek waar de infectie zich voordoet en de algehele gezondheidstoestand van de besmette persoon.